Fenomen Linuksa polega na tym, że jest on dziełem programistów z całego świata. Każdy może dopisać do niego nową funkcję lub udoskonalić istniejące. Jeśli Linux nie obsługuje urządzenia zainstalowanego w Twoim komputerze -- możesz zaimplementować jego obsługę, pisząc własny moduł jądra.

Programowanie jądra systemu Linux nie wymaga żadnych niezwykłych zdolności. Choć jest ono rozległym projektem informatycznym, w żaden sposób nie różni się od innych projektów tego typu. Oczywiście, samodzielne napisanie choćby kawałka kodu jądra wymaga nauki, ale napisany dotychczas kod nie jest w żaden sposób wyjątkowy ani niezrozumiały. Podstawowym materiałem pomocniczym, niezwykle przydatnym przy opanowywaniu tajników programowania jądra, jest istniejący już kod źródłowy, dostępny dla wszystkich. Jednakże samo poznawanie kodu nie wystarczy -- należy również zdobyć wiedzę dotyczącą zasad funkcjonowania systemu operacyjnego i pełnionych przez niego funkcji.

Książka "Linux Kernel. Przewodnik programisty" została napisana po to, aby pomóc programistom w poznaniu zasad tworzenia kodu modułów jądra. Szczegółowo omawia podsystemy i funkcje jądra Linuksa, ich projekt i implementację. Autor książki porusza również zagadnienia związane z projektowaniem systemów operacyjnych.

• Podstawowe zasady programowania jądra
• Zarządzanie procesami
• Algorytmy szeregowania zadań
• Wywołania systemowe
• Przerwania
• Metody synchronizacji jądra
• Zarządzanie czasem i pamięcią
• Operacje wejścia -- wyjścia
• Diagnostyka kodu jądra
• Przenośność kodu

Osoby które kupowały "Linux Kernel. Przewodnik programisty", wybierały także:

• DevOps w praktyce. Kurs video. Jenkins, Ansible, Terraform i Docker 190,00 zł, (39,90 zł -79%)
• Wyrażenia regularne od podstaw 39,67 zł, (11,90 zł -70%)
• Projektowanie systemów rozproszonych. Wzorce i paradygmaty dla skalowalnych, niezawodnych usług 39,67 zł, (11,90 zł -70%)
• Zrozum struktury danych. Algorytmy i praca na danych w Javie 39,67 zł, (11,90 zł -70%)
• Kosymulacja. Elastyczne projektowanie i symulacja wielodomenowa 38,39 zł, (11,90 zł -69%)

Spis treści

Linux Kernel. Przewodnik programisty -- spis treści

O Autorze (13)

Przedmowa (15)

Wstęp (17)

Słowo od Autora (19)

Rozdział 1. Jądro systemu Linux - wprowadzenie (23)

• Wprowadzenie do systemu Linux (25)
  
• Przegląd systemów operacyjnych (26)
  
• Jądro Linuksa a jądro klasycznego systemu uniksowego (28)
  
• Oznaczenia wersji jądra Linuksa (29)
  
• Społeczność programistów jądra systemu Linux (31)
  
• Odmienność jądra (31)
  
  • Brak biblioteki libc (32)
  • GNU C (32)
  • Brak mechanizmu ochrony pamięci (34)
  • Niemożność (łatwego) korzystania z operacji zmiennoprzecinkowych (35)
  • Ograniczony co do rozmiaru i stały stos (35)
  • Synchronizacja i współbieżność (35)
  • Znaczenie przenośności (36)
• Kompilowanie jądra (36)
  
• Zanim zaczniemy (38)

Rozdział 2. Zarządzanie procesami (39)

• Deskryptor procesu i struktura zadania (40)
  
  • Alokacja deskryptora procesu (41)
  • Przechowywanie deskryptora procesu (42)
  • Stan procesu (43)
  • Manipulowanie bieżącym stanem procesu (44)
  • Kontekst procesu (45)
• Tworzenie procesu (46)
  
  • Kopiowanie przy zapisie (47)
  • Wywołanie fork() (47)
  • Wywołanie vfork() (49)
• Wątki w systemie Linux (49)
  
  • Wątki jądra (51)
• Zakończenie procesu (52)
  
  • Usuwanie deskryptora procesu (53)
  • Problem zadań osieroconych (54)

Rozdział 3. Szeregowanie zadań (57)

• Strategia postępowania (58)
  
  • Procesy ograniczone wejściem-wyjściem a procesy ograniczone procesorem (58)
  • Priorytet procesu (59)
  • Kwant czasu (60)
  • Wywłaszczanie procesu (61)
  • Strategia szeregowania w działaniu (61)
• Algorytm szeregujący (62)
  
  • Kolejka procesów gotowych do uruchomienia (62)
  • Tablice priorytetów (65)
  • Przeliczanie kwantów czasu (66)
  • Wywołanie schedule() (67)
  • Wyznaczanie nowego priorytetu i kwantu czasu (68)
  • Zawieszanie i pobudzanie procesów (71)
  • Równoważenie obciążenia (73)
• Wywłaszczanie i przełączanie kontekstu (75)
  
  • Wywłaszczanie procesu użytkownika (76)
  • Wywłaszczenie jądra (76)
• Czas rzeczywisty (77)
  
• Wywołania systemowe związane z szeregowaniem (78)
  
  • Wywołania wpływające na strategię szeregowania i wartości priorytetów (79)
  • Wywołania systemowe sterujące kojarzeniem procesów z procesorami (80)
  • Odstąpienie procesora (80)

Rozdział 4. Wywołania systemowe (81)

• API, POSIX i biblioteka C (82)
  
• Wywołania systemowe (83)
  
  • Numery wywołań systemowych (84)
  • Wydajność wywołania systemowego (85)
• Procedura obsługi wywołań systemowych (85)
  
  • Oznaczanie właściwego wywołania systemowego (86)
  • Przekazywanie argumentów (86)
• Implementacja wywołania systemowego (87)
  
  • Weryfikacja argumentów (87)
• Kontekst wywołania systemowego (89)
  
  • Wiązanie wywołania systemowego (90)
  • Inicjowanie wywołania systemowego z przestrzeni użytkownika (92)
  • Cztery powody, aby nie implementować wywołań systemowych (93)

Rozdział 5. Przerwania i procedury obsługi przerwań (95)

• Przerwania (95)
  
• Procedury obsługi przerwań (96)
  
  • Połówki górne i dolne (97)
• Rejestrowanie procedury obsługi przerwania (98)
  
  • Zwalnianie procedury obsługi przerwania (100)
• Tworzenie procedury obsługi przerwań (100)
  
  • Procedury obsługi przerwań współużytkowanych (102)
  • Prawdziwa procedura obsługi przerwania (103)
  • Kontekst przerwania (104)
• Implementacja obsługi przerwań (105)
  
• /proc/interrupts (108)
  
• Kontrola przerwań (109)
  
  • Wyłączanie i włączanie przerwań (110)
  • Blokowanie konkretnej linii przerwania (111)
  • Stan systemu przerwań (112)

Rozdział 6. Dolne połówki i czynności odroczone (115)

• Połówki dolne (116)
  
  • Po co dolne połówki? (117)
  • Świat dolnych połówek (117)
• Przerwania programowe (120)
  
  • Implementacja przerwań programowych (120)
  • Korzystanie z przerwań programowych (123)
• Tasklety (125)
  
  • Implementacja taskletów (125)
  • Korzystanie z taskletów (128)
  • Wątek jądra ksoftirqd (130)
  • Dawny mechanizm BH (132)
• Kolejki robót (133)
  
  • Implementacja kolejek robót (133)
  • Korzystanie z kolejek robót (137)
  • Dawny mechanizm kolejkowania zadań (140)
• Jak wybrać implementację dolnej połówki? (140)
  
• Blokowanie pomiędzy dolnymi połówkami (142)
  
  • Wyłączanie dolnych połówek (142)

Rozdział 7. Wprowadzenie do synchronizacji jądra (145)

• Sekcje krytyczne i przeplot operacji (146)
  
  • Po co ta ochrona? (146)
• Blokowanie (147)
  
  • Skąd się bierze współbieżność? (149)
  • Co wymaga zabezpieczania? (150)
• Zakleszczenia (151)
  
• Rywalizacja a skalowalność (154)
  
• Blokowanie we własnym kodzie (155)

Rozdział 8. Metody synchronizacji jądra (157)

• Operacje niepodzielne (157)
  
  • Niepodzielne operacje na liczbach całkowitych (158)
  • Niepodzielne operacje bitowe (160)
• Rygle pętlowe (162)
  
  • Inne metody blokowania ryglami pętlowymi (165)
  • Rygle pętlowe a dolne połówki (166)
• Rygle pętlowe R-W (166)
  
• Semafory (168)
  
  • Tworzenie i inicjalizowanie semaforów (170)
  • Korzystanie z semaforów (171)
• Semafory R-W (172)
  
• Zmienne sygnałowe (174)
  
• Blokada BKL (Big Kernel Lock) (174)
  
• Blokady sekwencyjne (176)
  
• Blokowanie wywłaszczania (177)
  
• Bariery (178)

Rozdział 9. Liczniki i zarządzanie czasem (183)

• Czas z punktu widzenia jądra (184)
  
• Częstotliwość taktowania - HZ (185)
  
  • Optymalna wartość HZ (186)
• Chwilki (188)
  
  • Wewnętrzna reprezentacja zmiennej jiffies (190)
  • Zawijanie zmiennej jiffies (191)
  • HZ a przestrzeń użytkownika (192)
• Zegary i liczniki sprzętowe (193)
  
  • Zegar czasu rzeczywistego (193)
  • Zegar systemowy (193)
• Procedura obsługi przerwania zegarowego (194)
  
• Data i godzina (196)
  
• Liczniki (198)
  
  • Korzystanie z liczników (199)
  • Liczniki i sytuacje hazardowe (201)
  • Implementacja licznika (201)
• Opóźnianie wykonania (202)
  
  • Oczekiwanie w pętli aktywnej (202)
  • Krótkie opóźnienia (204)
  • Funkcja schedule_timeout() (205)

Rozdział 10. Zarządzanie pamięcią (209)

• Strony (209)
  
• Strefy (211)
  
• Pozyskiwanie stron pamięci (213)
  
  • Pozyskiwanie czystych stron pamięci (214)
  • Zwalnianie stron (215)
• Funkcja kmalloc () (216)
  
  • Znaczniki gfp_mask (217)
• Funkcja kfree() (221)
  
• Funkcja vmalloc () (222)
  
• Alokator plastrowy (223)
  
  • Zadania alokatora plastrowego (224)
• Interfejs alokatora plastrowego (227)
  
• Statyczne przydziały na stosie (230)
  
• Odwzorowanie pamięci wysokiej (231)
  
  • Odwzorowanie trwałe (231)
  • Odwzorowania czasowe (232)
• Jak metodę przydziału wybrać? (233)

Rozdział 11. Wirtualny system plików (235)

• Wspólny interfejs systemu plików (235)
  
• Warstwa abstrakcji systemu plików (236)
  
• Uniksowy system plików (237)
  
• Obiekty VFS i ich struktury danych (238)
  
  • Inne obiekty warstwy VFS (239)
• Obiekt bloku głównego (240)
  
  • Operacje bloku głównego (241)
• Obiekt i-węzła (243)
  
  • Operacje i-węzła (245)
• Obiekt wpisu katalogowego (247)
  
  • Stan wpisu katalogowego (249)
  • Bufor wpisów katalogowych (249)
  • Operacje na wpisach katalogowych (251)
• Obiekt pliku (252)
  
  • Operacje na plikach (253)
• Struktury danych systemu plików (256)
  
• Struktury danych procesu (257)
  
• Systemy plików w Linuksie (259)

Rozdział 12. Blokowe urządzenia wejścia-wyjścia (261)

• Anatomia urządzenia blokowego (262)
  
• Bufory i nagłówki buforów (263)
  
• Struktura bio (266)
  
  • Stare a nowe (268)
• Kolejki zleceń (269)
  
  • Zlecenia (269)
• Zawiadywanie operacjami wejścia-wyjścia (269)
  
  • Zadania planisty operacji wejścia-wyjścia (270)
  • Winda Linusa (271)
  • Terminowy planista operacji wejścia-wyjścia (272)
  • Przewidujący planista operacji wejścia-wyjścia (274)

Rozdział 13. Przestrzeń adresowa procesu (277)

• Deskryptor pamięci (279)
  
  • Przydział deskryptora pamięci (280)
  • Zwalnianie deskryptora pamięci (281)
  • Struktura mm_struct i wątki jądra (281)
• Obszary pamięci (282)
  
  • Znaczniki VMA (283)
  • Operacje VMA (284)
  • Obszary pamięci na listach i w drzewach (285)
  • Obszary pamięci w praktyce (286)
• Manipulowanie obszarami pamięci (288)
  
  • Funkcja find_vma() (288)
  • Funkcja find_vma_prev() (289)
  • Funkcja find_vma_intersection() (289)
• Tworzenie interwału adresów - wywołania mmap() i do_mmap() (290)
  
  • Wywołanie systemowe mmap() (292)
• Usuwanie interwału adresów - wywołania munmap() i do_munmap() (292)
  
  • Wywołanie systemowe munmap() (292)
• Tablice stron (293)

Rozdział 14. Pamięć podręczna stron i opóźniony zapis stron w tle (295)

• Pamięć podręczna stron (296)
  
  • Obiekt address_space (297)
• Drzewo pozycyjne (300)
  
  • Tablica skrótów stron (300)
• Pamięć podręczna buforów (301)
  
• Demon pdflush (301)
  
  • bdflush i kupdated (303)
  • Eliminowanie przeciążenia, czyli po co w jądrze wiele wątków? (303)

Rozdział 15. Diagnostyka (305)

• Od czego zacząć? (305)
  
• Błędy w jądrze (306)
  
• Funkcja printk() (307)
  
  • Wszechstronność funkcji printk() (307)
  • Ograniczenia funkcji printk() (307)
  • Poziomy rejestrowania (308)
  • Bufor komunikatów (309)
  • Demony syslogd i klogd (310)
  • Funkcja printk() a hakerzy jądra (310)
• Błąd oops (310)
  
  • Polecenie ksymoops (312)
  • kallsyms (313)
• Opcje diagnostyczne jądra (313)
  
  • Diagnostyka niepodzielności operacji (313)
• Prowokowanie błędów i wyprowadzanie informacji (314)
  
• Funkcja Magic SysRq Key (315)
  
• Saga debugera jądra (315)
  
  • gdb (316)
  • kgdb (317)
  • kdb (318)
• Stymulowanie i sondowanie systemu (318)
  
  • Uzależnianie wykonania kodu od identyfikatora UID (318)
  • Korzystanie ze zmiennych warunkowych (319)
  • Korzystanie ze statystyk (319)
  • Ograniczanie częstotliwości komunikatów diagnostycznych (319)
• Szukanie winowajcy - wyszukiwanie binarne (321)
  
• Koledzy - kiedy wszystko inne zawiedzie (322)

Rozdział 16. Przenośność (323)

• Historia przenośności systemu Linux (325)
  
• Rozmiar słowa i typy danych (326)
  
  • Typy nieprzejrzyste (328)
  • Typy specjalne (329)
  • Typy o zadanych rozmiarach (329)
  • Znak typu char (330)
• Wyrównanie danych (331)
  
  • Unikanie problemów wyrównywania (331)
  • Wyrównanie typów niestandardowych (332)
  • Dopełnienie struktury (332)
• Wzajemny porządek bajtów (333)
  
  • Typy wzajemnego porządku bajtów - rys historyczny (335)
  • Wzajemny porządek bajtów w jądrze (335)
• Pomiar upływu czasu (336)
  
• Rozmiar strony (336)
  
• Kolejność wykonywania instrukcji (337)
  
• Tryb SMP, wywłaszczanie jądra i pamięć wysoka (338)
  
• Przenośność to wyzwanie (338)

Rozdział 17. Łaty, haking i społeczność (339)

• Społeczność (339)
  
• Obowiązujący styl kodowania (340)
  
  • Wcięcia (341)
  • Nawiasy klamrowe (341)
  • Nazewnictwo (342)
  • Funkcje (342)
  • Komentarze (343)
  • Definicje typów (344)
  • Korzystanie z zastanego (344)
  • Unikanie definicji ifdef w kodzie źródłowym (344)
  • Inicjalizacja struktur (345)
  • Poprawianie złego stylu (345)
• Łańcuch poleceń (346)
  
• Przesyłanie raportów o błędach (346)
  
• Generowanie łat (347)
  
• Rozsyłanie łat (348)

Dodatek A Korzystanie z list (351)

• Listy cykliczne (351)
  
  • Poruszanie się pomiędzy elementami listy (352)
• Implementacja listy w jądrze Linuksa (353)
  
  • Struktura listy (353)
• Manipulowanie listami (354)
  
• Przeglądanie list (356)

Dodatek B Interfejs procesora (359)

• Nowy interfejs procesora (360)
  
  • Statyczne dane procesora (360)
  • Dynamiczne dane procesora (361)
• Po co korzystać z danych procesora? (362)

Dodatek C Generator liczb losowych jądra (365)

• Projekt i implementacja puli entropii (366)
  
  • Problem rozruchu programu (368)
• Interfejs wejściowy puli entropii (368)
  
• Interfejs wyjściowy puli entropii (369)

Dodatek D Złożoność obliczeniowa (371)

• Algorytmy (371)
  
• Zapis złożoności O(x) (372)
  
• Notacja duże theta (372)
  
• Co z tego wynika? (373)
  
• Pułapki złożoności czasowej (373)

Dodatek E Bibliografia i lektury dodatkowe (375)

• Książki o projektowaniu systemów operacyjnych (375)
  
• Książki o jądrze systemu Unix (376)
  
• Książki o jądrze systemu Linux (377)
  
• Książki o jądrach innych systemów operacyjnych (377)
  
• Książki o interfejsie programowym Uniksa (377)
  
• Inne książki (378)
  
• Witryny WWW (378)

Skorowidz (381)