Podstawą każdego systemu oprogramowania jest jego architektura, czyli sposób, w jaki oprogramowanie jest tworzone z niezależnie rozwijanych komponentów oraz mechanizmy interakcji i wzajemne zależności pomiędzy nimi. Jeśli system ma być tworzony przez więcej niż jedną osobę, właśnie architektura pozwala im na wzajemną komunikację. Choć architektura jest postrzegana jako jeden z najważniejszych aspektów rozwoju współczesnych systemów, to jej ewaluacja niemal nigdy nie staje się standardową częścią procesu rozwojowego.

Wykorzystując wyraźnie określone związki między decyzjami dotyczącymi architektury projektu a wynikającymi z nich właściwościami oprogramowania, niniejsza książka opisuje metody ewaluacji architektury oraz przypadki ich praktycznego zastosowania. Książka "Architektura oprogramowania. Metody oceny oraz analiza przypadków" prezentuje podstawową wiedzę pojęciową z zakresu metod oceny architektury i stanowi podręcznik opisujący krok po kroku proces takich ewaluacji przeprowadzanych w przypadku wielu organizacji rządowych i przemysłowych.

Architektura oprogramowania to gwałtownie rozwijająca się dziedzina badań i działań praktycznych w zakresie inżynierii oprogramowania. Książka prezentuje w szczególności trzy metody jej ewaluacji:

• metodÄ™ analizy kompromisów architektonicznych (Architecture Tradeoff Analysis Method, ATAM)
• metodÄ™ analizy architektury programowej (Software Architecture Analysis Method, SAAM)
• czynne przeglÄ…dy projektów poÅ›rednich (Active Reviews for Intermediate Designs, ARID)

Osoby które kupowały "Architektura oprogramowania. Metody oceny oraz analiza przypadków", wybierały także:

• DevOps w praktyce. Kurs video. Jenkins, Ansible, Terraform i Docker 190,00 zÅ‚, (39,90 zÅ‚ -79%)
• Wyrażenia regularne od podstaw 39,67 zÅ‚, (11,90 zÅ‚ -70%)
• Projektowanie systemów rozproszonych. Wzorce i paradygmaty dla skalowalnych, niezawodnych usÅ‚ug 39,67 zÅ‚, (11,90 zÅ‚ -70%)
• Zrozum struktury danych. Algorytmy i praca na danych w Javie 39,67 zÅ‚, (11,90 zÅ‚ -70%)
• Kosymulacja. Elastyczne projektowanie i symulacja wielodomenowa 38,39 zÅ‚, (11,90 zÅ‚ -69%)

Spis treści

Architektura oprogramowania. Metody oceny oraz analiza przypadków -- spis treści

Wskazówki dla Czytelnika (15)

Wstęp (19)

1 Istota architektury oprogramowania (23)

• 1.1. Architektura jako medium komunikacyjne pomiÄ™dzy głównymi zainteresowanymi (25)
  
  • 1.1.1. Architektura i jej wpÅ‚yw na głównych zainteresowanych (25)
  • 1.1.2. Perspektywy architektoniczne (26)
  • 1.1.3. JÄ™zyki opisu architektury (31)
• 1.2. Architektura jako forma ukazania najwczeÅ›niejszych decyzji projektowych (32)
  
  • 1.2.1. Style architektur (34)
• 1.3. Architektura jako możliwa do wielokrotnego wykorzystania i przenoszenia abstrakcja systemu (35)
  
• 1.4. Podsumowanie (36)
  
• 1.5. Dalsza lektura (36)
  
• 1.6. Pytania dyskusyjne (38)

2 Ocena architektury oprogramowania (39)

• 2.1. Cele dokonywania oceny architektury (43)
  
• 2.2. Moment dokonywania oceny architektury (44)
  
• 2.3. Zainteresowane strony (46)
  
• 2.4. Rezultaty procesu oceny architektury (47)
  
• 2.5. WÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci, pod wzglÄ™dem których architektura może podlegać ocenie (50)
  
• 2.6. Przyczyny dużej niejasnoÅ›ci analiz atrybutów jakoÅ›ciowych (53)
  
• 2.7. Wyniki ewaluacji architektury oprogramowania (54)
  
  • 2.7.1. Wyniki metod ATAM, SAAM oraz ARID (54)
  • 2.7.2. Wyniki zwiÄ…zane tylko z metodÄ… ATAM (56)
• 2.8. KorzyÅ›ci oraz koszta zwiÄ…zane z przeprowadzaniem ewaluacji architektury (57)
  
• 2.9. Dalsza lektura (62)
  
• 2.10. Pytania dyskusyjne (63)

3 ATAM - metoda ewaluacji architektury (65)

• 3.1. Ogólny opis etapów metody ATAM (66)
  
• 3.2. Szczegółowy opis etapów metody ATAM (67)
  
  • 3.2.1. Etap 1.: prezentacja metody ATAM (67)
  • 3.2.2. Etap 2.: prezentacja biznesowych czynników motywujÄ…cych (68)
  • 3.2.3. Etap 3.: prezentacja architektury (68)
  • 3.2.4. Etap 4.: identyfikacja stosowanych podejść architektonicznych (69)
  • 3.2.5. Etap 5.: utworzenie drzewa użytecznoÅ›ci atrybutów jakoÅ›ciowych (71)
  • 3.2.6. Etap 6.: analiza metod architektonicznych (78)
  • 3.2.7. Etap 7.: "burza mózgów" i nadanie scenariuszom priorytetów (81)
  • 3.2.8. Etap 8.: analiza metod architektonicznych (89)
  • 3.2.9. Etap 9.: prezentacja rezultatów (90)
• 3.3. Fazy metody ATAM (93)
  
  • 3.3.1. DziaÅ‚ania fazy 0. (93)
  • 3.3.2. DziaÅ‚ania fazy 1. (97)
  • 3.3.3. DziaÅ‚ania fazy 2. (98)
  • 3.3.4. DziaÅ‚ania fazy 3. (101)
• 3.4. Dalsza lektura (105)
  
• 3.5. Pytania dyskusyjne (106)

4 System kierowania polem walki - pierwsza analiza przypadku dla metody ATAM (107)

• 4.1. CzynnoÅ›ci przygotowawcze (107)
  
• 4.2. Faza 1. (108)
  
  • 4.2.1. Etap 1.: przedstawienie metody ATAM (108)
  • 4.2.2. Etap 2.: przedstawienie wyznaczników dziaÅ‚ania (109)
  • 4..2.3. Etap 3.: prezentacja architektury systemu (109)
  • 4.2.4. Etap 4.: identyfikacja rozwiÄ…zaÅ„ strukturalnych (109)
  • 4.2.5. Etap 5.: utworzenie drzewa atrybutów użytecznoÅ›ci (110)
  • 4.2.6. Etap 6.: analiza rozwiÄ…zaÅ„ architektury systemu (112)
• 4.3. Faza 2. (120)
  
  • 4.3.1. Etap 7.: "burza mózgów" i okreÅ›lenie priorytetów scenariuszy (120)
  • 4.3.2. Etap 8.: analiza podejść architektonicznych (122)
  • 4.3.3. Etap 9.: prezentacja rezultatów (122)
• 4.4. Rezultaty procesu ewaluacji systemu BCS (123)
  
  • 4.4.1. Dokumentacja (123)
  • 4.4.2. Wymagania (126)
  • 4.4.3. Punkty wrażliwoÅ›ci i kompromisowe (126)
  • 4.4.4. Zagrożenia dla architektury (126)
• 4.5. Podsumowanie (127)
  
• 4.6. Pytania dyskusyjne (127)

5 Istota atrybutów jakościowych (129)

• 5.1. Charakterystyki atrybutów jakoÅ›ciowych (130)
  
  • 5.1.1. Wydajność (131)
  • 5.1.2. DostÄ™pność (135)
  • 5.1.3. Modyfikowalność (137)
  • 5.1.4. Pytania sugerowane przez charakterystyki (140)
• 5.2. Wykorzystanie charakterystyk atrybutów jakoÅ›ciowych w metodzie ATAM (141)
  
• 5.3. Style architektoniczne oparte na atrybutach (143)
  
• 5.4. Podsumowanie (144)
  
• 5.5. Dalsza lektura (145)
  
• 5.6. Pytania dyskusyjne (145)

6 Analiza przypadku wykorzystania metody ATAM (147)

• 6.1. TÅ‚o ewaluacji (148)
  
• 6.2. Faza 0.: kwestie umowy i sprawy przygotowawcze (149)
  
  • 6.2.1. Faza 0., etap 1.: prezentacja metody ATAM (150)
  • 6.2.2. Faza 0., etap 2.: opis systemu kandydujÄ…cego (152)
  • 6.2.3. Faza 0., etap 3.: podjÄ™cie decyzji o kontynuowaniu lub zaprzestaniu dalszych prac (154)
  • 6.2.4. Faza 0., etap 4.: wynegocjowanie harmonogramu prac (156)
  • 6.2.5. Faza 0., etap 5.: utworzenie zespoÅ‚u ewaluacyjnego (158)
  • 6.2.6. Faza 0., etap 6.: przeprowadzenie wstÄ™pnego spotkania zespoÅ‚u ewaluacyjnego (161)
  • 6.2.7. Faza 0., etap 7.: przygotowanie do fazy 1. (164)
  • 6.2.8. Faza 0., etap 8.: dokonanie przeglÄ…du architektury (167)
• 6.3. Faza 1.: Ewaluacja wstÄ™pna (169)
  
  • 6.3.1. Faza 1., etap 1.: prezentacja metody ATAM (170)
  • 6.3.2. Faza 1., etap 2.: prezentacja wyznaczników dziaÅ‚ania (173)
  • 6.3.3. Faza 1., etap 3.: prezentacja architektury (178)
  • 6.3.4. Faza 1., etap 4.: identyfikacja podejść architektonicznych (183)
  • 6.3.5. Faza 1., etap 5.: utworzenie drzewa użytecznoÅ›ci atrybutów jakoÅ›ciowych (186)
  • 6.3.6. Faza 1., etap 6.: analiza podejść architektonicznych (193)
• 6.4. Przerwa miÄ™dzy fazÄ… 1. a fazÄ… 2. (204)
  
• 6.5. Faza 2.: ewaluacja szczegółowa (204)
  
  • 6.5.1. Faza 2., etap 0.: przygotowanie do fazy 2. (205)
  • 6.5.2. Faza 2., etapy od 1. do 6. (207)
  • 6.5.3. Faza 2., etap 7.: "burza mózgów" i nadanie scenariuszom priorytetów (208)
  • 6.5.4. Faza 2., etap 8.: analiza podejść architektonicznych (216)
  • 6.5.5. Faza 2., etap 9.: prezentacja rezultatów (220)
• 6.6. Faza 3.: DziaÅ‚ania uzupeÅ‚niajÄ…ce (223)
  
  • 6.6.1. Faza 3., etap 1.: utworzenie raportu koÅ„cowego (223)
  • 6.6.2. Faza 3., etap 2.: przeprowadzenie spotkania koÅ„cowego (224)
  • 6.6.3. Faza 3., etap 3.: utworzenie teczki i aktualizacja repozytoriów danych (227)
• 6.7. Dalsza lektura (229)
  
• 6.8. Pytania dyskusyjne (230)

7 Wykorzystanie metody SAAM w ewaluacji przykładowej architektury (231)

• 7.1. PrzeglÄ…d metody SAAM (232)
  
  • 7.1.1. Dane wejÅ›ciowe ewaluacji opartej na metodzie SAAM (232)
  • 7.1.2. Dane wyjÅ›ciowe ewaluacji opartej na metodzie SAAM (233)
• 7.2. Etapy ewaluacji opartej na metodzie SAAM (234)
  
  • 7.2.1. Etap 1.: opracowanie scenariuszy (234)
  • 7.2.2. Etap 2.: opisanie architektur(y) (236)
  • 7.2.3. Etap 3.: sklasyfikowanie i nadanie priorytetów scenariuszom (237)
  • 7.2.4. Etap 4.: indywidualna ocena scenariuszy poÅ›rednich (238)
  • 7.2.5. Etap 5.: okreÅ›lenie interakcji scenariuszy (238)
  • 7.2.6. Etap 6.: utworzenie ewaluacji ogólnej (239)
• 7.3. PrzykÅ‚adowy program dzienny procesu ewaluacji metodÄ… SAAM (240)
  
• 7.4. Analiza przypadku zastosowania metody SAAM (241)
  
  • 7.4.1. PrzeglÄ…d systemu ATAT (242)
  • 7.4.2. Etap 1.: opracowanie scenariuszy, pierwsze przejÅ›cie (243)
  • 7.4.3. Etap 2.: opis architektur(y), pierwsze przejÅ›cie (243)
  • 7.4.4. Etap 1.: opracowanie scenariuszy, drugie przejÅ›cie (245)
  • 7.4.5. Etap 2.: opis architektur(y), drugie przejÅ›cie (246)
  • 7.4.6. Etap 3.: sklasyfikowanie i nadanie priorytetów scenariuszom (248)
  • 7.4.7. Etap 4.: indywidualna ewaluacja scenariuszy poÅ›rednich (249)
  • 7.4.8. Etap 5.: okreÅ›lenie interakcji scenariuszy (249)
  • 7.4.9. Etap 6.: utworzenie ewaluacji ogólnej - rezultaty i zalecenia (253)
• 7.5. Podsumowanie (256)
  
• 7.6. Dalsza lektura (256)
  
• 7.7. Pytania dyskusyjne (256)

8 ARID - metoda ewaluacji architektur częściowych (259)

• 8.1. Czynne przeglÄ…dy projektów (260)
  
• 8.2. ARID: Hybryda metod ADR i ATAM (262)
  
• 8.3. Etapy metody ARID (263)
  
  • 8.3.1. Faza 1.: próba (263)
  • 8.3.2. Faza 2.: przeglÄ…d (264)
• 8.4. Analiza przypadku zastosowania metody ARID (266)
  
  • 8.4.1. Przeprowadzenie dziaÅ‚aÅ„ poszczególnych etapów (267)
  • 8.4.2. Rezultaty dziaÅ‚aÅ„ (269)
• 8.5. Podsumowanie (270)
  
• 8.6. Dalsza lektura (270)
  
• 8.7. Pytania dyskusyjne (271)

9 Porównanie metod ewaluacji architektur oprogramowania (273)

• 9.1. Techniki pytajÄ…ce (274)
  
  • 9.1.1. Kwestionariusze i listy kontrolne (275)
  • 9.1.2. Scenariusze i metody oparte na scenariuszach (278)
• 9.2. Techniki pomiarowe (280)
  
  • 9.2.1. Miary (281)
  • 9.2.2. Symulacje, prototypy i eksperymenty (282)
  • 9.2.3. Analiza o staÅ‚ym tempie (283)
  • 9.2.4. Zautomatyzowane narzÄ™dzia i jÄ™zyki opisu architektur (283)
• 9.3. Techniki hybrydowe (284)
  
  • 9.3.1. Inżynieria wydajnoÅ›ci oprogramowania (284)
  • 9.3.2. Metoda ATAM (285)
• 9.4. Podsumowanie (285)
  
• 9.5. Dalsza lektura (290)
  
• 9.6. Pytania dyskusyjne (290)

10 Rozwijanie możliwości dokonywania ewaluacji architektur we własnym przedsiębiorstwie (291)

• 10.1. Budowanie organizacyjnego zaangażowania (291)
  
• 10.2. ZwiÄ™kszanie grona oceniajÄ…cych (292)
  
• 10.3. Tworzenie zasobów zbiorczych (293)
  
  • 10.3.1. Dane o kosztach i korzyÅ›ciach (294)
  • 10.3.2. Wskazówki dotyczÄ…ce metod (295)
  • 10.3.3. Elementy możliwe do wielokrotnego wykorzystania (299)
• 10.4. Podsumowanie (300)
  
• 10.5. Pytania dyskusyjne (301)

11 Wnioski (303)

• 11.1. Można zaczynać! (303)
  
• 11.2. Poznane metody (304)
  
• 11.3. Zasadność dokonywania ewaluacji architektur (305)
  
• 11.4. Przyczyny skutecznoÅ›ci metody ATAM (306)
  
• 11.5. Uwagi koÅ„cowe (312)

A Przykład stylu architektonicznego opartego na atrybutach (313)

• A.1. Opis problemu (313)
  
• A.2. Bodziec-odpowiedź (314)
  
• A.3. Styl architektoniczny (314)
  
• A.4. Analiza (314)
  
  • A.4.1. Rozumowanie (315)
  • A.4.2. Przypisanie priorytetów (316)
  • A.4.3. Inwersja priorytetów (316)
  • A.4.4. Czas blokowania (317)
• A.5. Dalsza lektura (318)

Bibliografia (319)

Skorowidz (323)