Fotografia cyfrowa. Nieoficjalny podręcznik - Helion
Tytuł oryginału: Digital Photography: The Missing Manual
Tłumaczenie: Piotr Cieślak
ISBN: 978-83-246-6013-1
stron: 480, Format: ebook
Data wydania: 2013-01-10
Księgarnia: Helion
Cena książki: 33,50 zł (poprzednio: 67,00 zł)
Oszczędzasz: 50% (-33,50 zł)
Poznaj tajniki fotografii cyfrowej
- Wykorzystaj wszystkie możliwości swojego aparatu
- Uporządkuj swoją kolekcję zdjęć
- Skoryguj nieudane fotografie
- Zaprezentuj swoje prace w sieci
Magia fotografii cyfrowej jest coraz silniejsza i fascynuje bardzo wiele osób. Jedni doceniają łatwość obsługi aparatów cyfrowych, inni -- ogromne możliwości poprawiania zdjęć, nawet nieudanych. Z dobrodziejstw fotografii cyfrowej coraz częściej korzystają również profesjonaliści, którzy jeszcze całkiem niedawno niemal ślubowali wierność celuloidowej kliszy. Jednak mimo wzrostu popularności fotografii cyfrowej oraz komputerowej obróbki zdjęć, nadal obowiązują uniwersalne reguły dotyczące kompozycji ujęć. Aby robić zdjęcia, które będą wyróżniać się spośród setek tysięcy innych, należy poznać nie tylko zasady obsługi aparatu fotograficznego i programu graficznego, ale także reguły, którymi fotograficy kierują się od dziesiątek lat.
Książka "Fotografia cyfrowa. Nieoficjalny podręcznik" to kompendium wiedzy na temat fotografii cyfrowej, zawierające wiadomości, których brak w instrukcjach obsługi aparatów i dokumentacji programów. To tu dowiesz się, jaki aparat wybrać i jak wykorzystać wszystkie jego możliwości. Nauczysz się komponować ujęcia i fotografować w różnych warunkach oraz miejscach. Przeczytasz o zarządzaniu cyfrowymi fotografiami zgromadzonymi na dysku twardym, katalogowaniu ich i opisywaniu za pomocą słów kluczowych. Poznasz techniki korekcji barwnej i tonalnej oraz retuszu zdjęć. Znajdziesz tu także informacje o publikowaniu swoich prac w internecie oraz drukowaniu ich.
- Wybór aparatu fotograficznego
- Ustawienia automatyczne i ręczne
- Kompozycja kadru
- Fotografia sportowa
- Portrety
- Fotografowanie dzieci
- Krajobrazy i zachody słońca
- Makrofotografia
- Porządkowanie kolekcji zdjęć
- Kadrowanie i obracanie fotografii
- Retusz i korekcja
- Publikacja zdjęć w sieci
- Drukowanie fotografii
Poznaj różnice pomiędzy zwykłym "pstrykaniem"
a profesjonalnym wykonywaniem zdjęć.
Osoby które kupowały "Fotografia cyfrowa. Nieoficjalny podręcznik", wybierały także:
- Oświetlenie portretowe. Warsztaty ze Scottem Kelbym. Kurs video 49,00 zł, (14,70 zł -70%)
- Jak fotografować kota 39,90 zł, (19,95 zł -50%)
- Sekrety mistrza fotografii cyfrowej. Profesjonalne zdjęcia krok po kroku 49,00 zł, (24,50 zł -50%)
- Sekrety mistrza fotografii cyfrowej. Profesjonalne zdj 58,98 zł, (29,49 zł -50%)
- Świat florystyki. Sztuka układania i fotografowania kwiatów. Wydanie III rozszerzone 79,00 zł, (39,50 zł -50%)
Spis treści
Fotografia cyfrowa. Nieoficjalny podręcznik eBook -- spis treści
Nieoficjalne podziękowania (11)
- O autorach (11)
- Zespół pracujący nad książkami z serii Missing Manual (12)
- Seria Nieoficjalny podręcznik (13)
Wstęp (15)
- Spotkanie z fotografią cyfrową (16)
- Natychmiastowy rezultat (16)
- Tanie fotografowanie (17)
- Okazja czyni fotografa (17)
- Łatwe poprawki (17)
- Więcej zabawy (18)
- Czego będziesz potrzebował? (18)
- Kilka słów o książce (19)
- Układ książki (19)
- Kilka/Słów/O/Ukośnikach (20)
- Podstawowe informacje (21)
Część I Podstawowe informacje o aparatach cyfrowych (23)
Rozdział 1. Podstawowe informacje o aparatach cyfrowych (25)
- Kompakt czy lustrzanka? (26)
- Rozdzielczość obrazu i pojemność pamięci (27)
- Rozdzielczość wymagana do oglądania zdjęć na ekranie (28)
- Rozdzielczość wymagana do drukowania zdjęć (28)
- Jak wiele zdjęć mieści się na karcie pamięci? (29)
- Rodzaje kart pamięci (31)
- Baterie (33)
- Zoom cyfrowy i optyczny (36)
- Stabilizator obrazu (redukcja wibracji) (36)
- Obrotowy wyświetlacz LCD (37)
- Wizjer optyczny (38)
- Samodzielna konfiguracja ustawień aparatu (39)
- Tryb preselekcji przysłony (39)
- Tryb preselekcji czasu naświetlania (40)
- Balans bieli (40)
- Zmienna czułość "kliszy" (40)
- Optymalizacja automatycznego ustawiania ostrości (41)
- Zewnętrzne lampy błyskowe i inne akcesoria (42)
- Skracanie opóźnienia migawki (44)
- Tryb zdjęć seryjnych (45)
- Tworzenie zdjęć panoramicznych (47)
- Oprogramowanie dołączone do aparatu (47)
- Usuwanie plamek, czyli redukcja szumu (48)
- Nagrywanie filmów przy użyciu aparatu cyfrowego (48)
Rozdział 2. Ustawianie kadru, fotografowanie i podstawy kompozycji (49)
- Kompozycja ujęcia (49)
- Zasada podziału na trzy (50)
- Pokaż fotografowany obiekt z bliska (51)
- Pozbądź się przeładowanego tła (52)
- I z wysoka, i znad ziemi (54)
- Podsumowanie (54)
Rozdział 3. Rozdział o (nie)zwykłych fotografiach (55)
- Fotografowanie dynamicznych scen i zawodów sportowych (55)
- W samym sercu akcji (56)
- Krótki czas naświetlania (58)
- Jak uniknąć opóźnień wynikających z nastawiania ostrości? (59)
- Tryb fotografowania seryjnego pozwala zwiększyć szanse na zrobienie dobrego zdjęcia (60)
- Poprawne oświetlenie tematu zdjęcia (61)
- Techniki fotografowania dynamicznych wydarzeń - podsumowanie (61)
- Fotografia portretowa (62)
- Atrakcyjne ujęcia portretowe (63)
- Rozmycie tła (63)
- Omówienie trybu preselekcji przysłony (65)
- Doświetlający błysk flesza (66)
- Wykonanie zdjęcia (66)
- Fotografowanie w zastanym lub naturalnym oświetleniu (67)
- Utrzymanie stabilności aparatu (68)
- Korzystanie z naturalnych źródeł światła (69)
- Korekcja balansu bieli (kolorystyki obrazu) (71)
- Wykonanie zdjęcia (72)
- Fotografowanie ludzi w plenerze (73)
- Wymuszanie błysku flesza (74)
- Portret ze złocistą aureolą (74)
- Zalety cienia w plenerze (75)
- Autoportrety (77)
- Przygotowanie neutralnego tła (77)
- Wykonanie zdjęcia (78)
- Dzieci i szkolne występy (78)
- Jak robić dobre fotografie dzieci? (78)
- Fotografowanie występów scenicznych (80)
- Ustawianie ekspozycji przy użyciu punktowego pomiaru światła (81)
- Korygowanie kiepskiego oświetlenia za pomocą kompensacji ekspozycji (81)
- Wykonanie zdjęcia (83)
- Wesela i uroczystości (83)
- Fotografowanie wesel (84)
- Zachody słońca i fotografie nocne (85)
- Zachody słońca (85)
- Wykonanie zdjęcia (85)
- Światła przejeżdżających samochodów (86)
- Nieograniczony czas naświetlania ujęcia (B) (87)
- Wykonanie zdjęcia (87)
- Gwiezdne szlaki (88)
- Portrety o zmierzchu (88)
- Tryb opóźnionej synchronizacji lub tryb nocny (89)
- Wykonanie zdjęcia (90)
- Nocne portrety (90)
- Wymuszony błysk flesza w trybie preselekcji przysłony (90)
- Krajobrazy i przyroda (91)
- Wydobyć piękno naturalnego oświetlenia (91)
- Fotografuj przy dobrym świetle (91)
- Poszukaj ciekawego układu świateł i cieni (91)
- Rozjaśnij pierwszy plan przy użyciu lampy błyskowej (92)
- Fotografowanie pod wodą (92)
- Fotografowanie przedmiotów (93)
- Przygotowanie domowego studia fotograficznego (94)
- Wykonanie zdjęcia (94)
- Naturalne oświetlenie przedmiotów (95)
- Cyfrowe wideoklipy (97)
- Aparaty fotograficzne w telefonach (98)
Część II Zarządzanie kolekcją zdjęć (101)
Rozdział 4. Kopiowanie zdjęć do komputera PC (103)
- Przenoszenie zdjęć z aparatu do komputera (103)
- Kopiowanie zdjęć za pomocą czytnika kart pamięci (109)
- Skanowanie fotografii (110)
- Wybór skanera (111)
- Instalacja skanera (112)
- Trzy sposoby na zeskanowanie zdjęcia (113)
- Obsługa kreatora skanowania systemu Windows (115)
Rozdział 5. Zarządzanie zbiorami zdjęć na komputerze PC (121)
- Zarządzanie zdjęciami za pomocą narzędzi Windows XP (122)
- Folder My Pictures (Moje obrazy) (122)
- Tworzenie nowych folderów (124)
- Przenoszenie i kopiowanie zdjęć (124)
- Usuwanie zdjęć (126)
- Konfiguracja folderów na potrzeby przechowywania zdjęć (126)
- Przeglądanie właściwości zdjęcia (129)
- Zarządzanie albumami zdjęć przy użyciu programu EasyShare (131)
- Indeksowanie zdjęć w programie EasyShare (132)
- Tworzenie i usuwanie albumów (134)
- Kopiowanie zdjęć do nowych albumów (135)
- Usuwanie zdjęć (136)
- Zaawansowane sposoby segregowania zdjęć (136)
- Porządkowanie zdjęć przy użyciu programu Picasa (139)
- Dodawanie zdjęć do programu Picasa (140)
- Biblioteka zdjęć programu Picasa (140)
- Przewijanie panelu miniatur (141)
- Tworzenie, edycja i sortowanie folderów (145)
- Porządkowanie zbioru zdjęć przy użyciu kolekcji (148)
- Oznaczanie zdjęć etykietami ułatwia przeszukiwanie zasobów (151)
- Dodawanie słów kluczowych, opisów i gwiazdek (153)
- Wyszukiwanie zdjęć (156)
Rozdział 6. Przechowywanie zdjęć online (159)
- Dlaczego warto umieszczać zdjęcia w Internecie? (160)
- Wybór serwisu internetowego (161)
- Publikowanie zdjęć online przy użyciu programu EasyShare (164)
- Wysyłanie zdjęć przy użyciu programu EasyShare (165)
- Wysyłanie zdjęć za pomocą przeglądarki (166)
- Zarządzanie zdjęciami w serwisie EasyShare (169)
- Zmiana kolejności zdjęć w albumie (170)
- Kopiowanie i przenoszenie zdjęć pomiędzy albumami (170)
- Usuwanie zdjęć z albumów (172)
- Publikowanie zdjęć online w serwisie Shutterfly (173)
- Wysyłanie zdjęć przy użyciu przeglądarki internetowej (173)
- Wysyłanie zdjęć za pomocą programu Shutterfly Express (175)
- Narzędzia online w serwisie Shutterfly (178)
- Układanie zdjęć w albumie Shutterfly (179)
- Zarządzanie zdjęciami w serwisie Shutterfly (180)
- Przenoszenie, kopiowanie i usuwanie zdjęć (180)
- Usuwanie zdjęć z albumu (181)
- Publikowanie zdjęć online w serwisie Snapfish (182)
- Przesyłanie zdjęć przy użyciu przeglądarki (182)
- Przegląd narzędzi w serwisie Snapfish (184)
- Porządkowanie zdjęć w albumie Snapfish (184)
- Zarządzanie zdjęciami w serwisie Snapfish (185)
- Przenoszenie, kopiowanie i usuwanie zdjęć (185)
- Usuwanie zdjęć w serwisie Snapfish (186)
- Publikowanie zdjęć online w serwisie Flickr (186)
- Przesyłanie zdjęć przy użyciu przeglądarki internetowej (187)
- Instalacja i obsługa programu Flickr Uploadr (189)
- Wysyłanie zdjęć do serwisu Flickr pocztą elektroniczną (190)
- Zarządzanie zdjęciami w serwisie Flickr (191)
- Tworzenie nowego zestawu zdjęć (192)
- Przeglądanie i wyszukiwanie zdjęć na podstawie znaczników (193)
- Usuwanie zdjęć w serwisie Flickr (194)
- Moduł Organizr serwisu Flickr (194)
Rozdział 7. Archiwizacja biblioteki zdjęć (197)
- Sposoby zabezpieczania zdjęć (198)
- Płyta CD, DVD czy dysk twardy? (200)
- Płyty CD (CD-R) (201)
- Jednowarstwowe płyty DVD (DVD-R, DVD+R) (201)
- Dwuwarstwowe płyty DVD (202)
- Zewnętrzne dyski twarde (202)
- Wewnętrzne dyski twarde (203)
- Narzędzia do archiwizacji zdjęć w programie EasyShare (204)
- Narzędzia do archiwizacji programu Picasa (206)
Rozdział 8. Archiwizacja i zarządzanie zdjęciami przy użyciu programu Elements (209)
- Importowanie zdjęć przy użyciu modułu Photo Downloader (210)
- Zmiana ustawień pobierania plików w programie Elements (210)
- Przeglądanie zdjęć w programie Organizer (213)
- Przeglądarka zdjęć (213)
- Przeglądanie folderów w programie Organizer (215)
- Chronologiczne przeglądanie zdjęć (216)
- Tworzenie znaczników i kategorii (217)
- Przypisywanie znaczników do zdjęć (219)
- Tworzenie kolekcji (220)
- Wyszukiwanie zdjęć (220)
- Znaczniki i kategorie ułatwiają znajdywanie zdjęć (221)
- Przeszukiwanie metadanych (221)
- Tworzenie kopii zapasowych przy użyciu programu Organizer (222)
Część III Edycja zdjęć (225)
Rozdział 9. Podstawowe techniki retuszu zdjęć (227)
- Typowe problemy, proste poprawki (228)
- Obracanie i kadrowanie zdjęć przy użyciu programu EasyShare (229)
- Obracanie zdjęć (230)
- Kadrowanie zdjęć (230)
- Korekcja zdjęć przy użyciu programu EasyShare (232)
- Błyskawiczna korekcja ekspozycji i kolorystyki zdjęcia (233)
- Korekcja ekspozycji przy użyciu funkcji Scene Balance (Balans ujęcia) (234)
- Korekcja kolorystyki obrazu (236)
- Usuwanie efektu czerwonych oczu przy użyciu programu EasyShare (237)
- Obracanie i prostowanie zdjęć przy użyciu programu Picasa (238)
- Prostowanie zdjęć (238)
- Kadrowanie zdjęć za pomocą programu Picasa (240)
- Korekcja ekspozycji przy użyciu programu Picasa (241)
- Doświetlanie zdjęć (242)
- Korekcja kontrastu i kolorystyki w programie Picasa (243)
- Przycisk I'm Feeling Lucky (Szczęśliwy traf) (243)
- Automatyczna korekcja kontrastu i koloru (243)
- Precyzyjna korekcja zdjęć (244)
- Korekcja efektu czerwonych oczu przy użyciu programu Picasa (247)
Rozdział 10. Obracanie, kadrowanie i skalowanie zdjęć przy użyciu programu Elements (249)
- Zmiana podglądu zdjęć (250)
- Sposoby wyświetlania zdjęć (250)
- Narzędzie Zoom (lupka) (252)
- Narzędzie Hand (rączka) (253)
- Obracanie zdjęć (255)
- Obracanie i odwracanie (255)
- Prostowanie zdjęć (257)
- Narzędzie Straighten (prostowanie) (257)
- Obracanie o dowolny kąt (258)
- Prostowanie zeskanowanych odbitek (260)
- Kadrowanie zdjęć (262)
- Posługiwanie się narzędziem Crop (kadrowanie) (262)
- Kadrowanie zdjęcia do określonej wielkości (264)
- Kadrowanie przy użyciu narzędzia Marquee (265)
- Zmiana wielkości zdjęć (268)
- Skalowanie zdjęć przeznaczonych do wysłania pocztą elektroniczną i opublikowania w Internecie (268)
- Skalowanie na potrzeby druku (272)
- Proces ponownego próbkowania obrazu (274)
- Powiększanie obszaru roboczego (275)
Rozdział 11. Narzędzia korekcji obrazu w programie Elements (279)
- Omówienie okna Quick Fix (279)
- Pasek narzędzi w trybie Quick Fix (280)
- Panel sterowania trybu Quick Fix (281)
- Podgląd zdjęcia: "po retuszu" oraz "przed retuszem i po nim" (282)
- Zalecany proces edycji obrazu w trybie Quick Fix (283)
- Korekcja efektu czerwonych oczu (284)
- Funkcja Smart Fix (inteligentna korekcja) (286)
- Korekcja jasności i kontrastu (288)
- Narzędzie Levels (poziomy) (288)
- Narzędzie Contrast (kontrast) (289)
- Suwaki korekcji cieni i świateł (289)
- Korekcja koloru (291)
- Narzędzie Auto Color (automatyczna korekcja koloru) (291)
- Obsługa suwaków w palecie Color (kolor) (291)
- Wyostrzanie (293)
Rozdział 12. Zaawansowane techniki retuszu zdjęć w programie Elements (295)
- Rozwiązywanie problemów z ekspozycją (296)
- Polecenie Shadows/Highlights (cienie/światła) (296)
- Wyostrzanie zdjęć (298)
- Obsługa filtra Unsharp Mask (maska wyostrzająca) (300)
- Korekcja przebarwień skóry - wstęp (301)
- Pędzel Spot Healing Brush (punktowy pędzel korygujący) (301)
- Pędzel Healing Brush (pędzel korygujący) (303)
- Narzędzie Clone Stamp (stempel) (304)
- Zmiana sposobu wyświetlania kolorów na ekranie monitora (305)
- Kilka słów o kalibracji (306)
- Polecenie Levels (poziomy) w akcji (307)
- Zrozumieć histogram (309)
- Korekcja zdjęcia przy użyciu polecenia Levels (poziomy): kroplomierze (312)
- Korekcja zdjęcia przy użyciu polecenia Levels (poziomy): suwaki (313)
- Usuwanie niepożądanych przebarwień (315)
- Obsługa narzędzia Remove Color Cast (usuń przebarwienia) (317)
- Obsługa polecenia Color Variations (wariacje kolorów) (318)
- Zwiększenie intensywności barw (319)
- Okno dialogowe polecenia Hue/Saturation (barwa/nasycenie) (320)
- Korekcja nasycenia przy użyciu narzędzia Sponge (gąbka) (321)
Rozdział 13. Tworzenie efektów specjalnych (323)
- Tworzenie efektów specjalnych w programie EasyShare (325)
- Tworzenie efektów (325)
- Efekty z grupy Scene Effects (Efekty ujęcia) (326)
- Sztuczki z grupy Fun Effects (Efekty specjalne) (327)
- Anulowanie efektu (328)
- Tworzenie efektów specjalnych w programie Picasa (329)
- Tworzenie efektów (330)
- Przegląd efektów w panelu Effects (Efekty) (331)
- Anulowanie efektów w programie Picasa (336)
- Tworzenie efektów specjalnych w programie Elements (337)
- Obsługa filtrów (337)
- Wybieranie poleceń z menu Filter (filtr) (338)
- Obsługa palety Styles and Effects (style i efekty) (339)
- Przegląd galerii filtrów (340)
- Kategorie filtrów (342)
- Tworzenie zdjęć panoramicznych przy użyciu programu Elements (344)
- Wybór zdjęć do połączenia (344)
- Montaż zdjęcia panoramicznego (346)
- Korygowanie zdjęć (348)
- Kosmetyczne poprawki w wyglądzie zdjęcia panoramicznego (351)
- Zakończenie projektu i zatwierdzenie gotowej panoramy (354)
Część IV Jak zaprezentować swoje prace (355)
Rozdział 14. Publikowanie zdjęć w Internecie (357)
- Wybór serwisu, w którym zostaną umieszczone zdjęcia (359)
- Udostępnianie zdjęć w serwisie EasyShare (361)
- Wybór zdjęć do udostępnienia (361)
- Udostępnianie pokazu slajdów (363)
- Udostępnianie zdjęć przy użyciu programu Shutterfly Express (365)
- Wysyłanie i udostępnianie zdjęć przy użyciu programu Shutterfly Express (366)
- Udostępnianie zdjęć w serwisie Snapfish (368)
- Jak dzielić się zdjęciami i wymieniać doświadczenia, czyli o serwisie Flickr (370)
- Wiele sposobów na udostępnianie zdjęć (370)
- Tworzenie kontaktów (371)
- Konfiguracja zdjęć przeznaczonych do udostępnienia (372)
- Udostępnianie zdjęć w ramach grupy (374)
- Serwis dla profesjonalistów: Photo.net (375)
- Portfolio w serwisie Photo.net (377)
- Przesyłanie zdjęć do serwisu Photo.net (378)
- Przeglądanie zdjęć i opinii (379)
Rozdział 15. Wysyłanie zdjęć pocztą elektroniczną (381)
- Rozterki związane z wielkością pliku (383)
- Wysyłanie zdjęć przy użyciu programu EasyShare (385)
- Wysyłanie zdjęć przy użyciu programu Picasa (387)
- Wysyłanie zdjęć przy użyciu programu Elements (389)
- Wybór zdjęć i odbiorców listu (390)
- Wybór formatu poczty e-mail (392)
- Zatwierdzanie wybranych ustawień i wysyłanie wiadomości (393)
- Formatowanie listów ze zdjęciami (393)
- Pokazy slajdów w formacie PDF (394)
Rozdział 16. Drukowanie zdjęć (395)
- Jak wydrukować doskonałe odbitki w domu? (396)
- Rozdzielczość a format odbitki (396)
- Obliczanie rozdzielczości (397)
- Optymalizacja ustawień drukarki (398)
- Wybór właściwego papieru (399)
- Jakość papieru (399)
- Proporcje obrazu (400)
- Drukowanie zdjęć przy użyciu programu EasyShare (400)
- Drukowanie zdjęć przy użyciu programu Picasa (403)
- Drukowanie zdjęć przy użyciu programu Elements (405)
- Podgląd i drukowanie zdjęć za pomocą edytora (406)
- Zmiana położenia zdjęcia (407)
- Skalowanie zdjęcia (408)
- Więcej opcji drukowania (409)
- Drukowanie w programie Organizer (410)
- Drukowanie kilku zdjęć (412)
- Stykówki (412)
- Pakiety obrazków (413)
- Drukowanie odbitek w automatycznych "kioskach" (414)
- Kioski fotograficzne: co trafia do ich wnętrza? (415)
- Kioski fotograficzne: na co możesz liczyć? (416)
- Zamawianie odbitek online (417)
- Zamawianie odbitek w serwisie EasyShare (418)
- Zamawianie odbitek online przy użyciu programu EasyShare (418)
- Zamawianie odbitek online w galerii EasyShare (419)
- Zamawianie odbitek online przy użyciu programu Picasa (422)
- Zamawianie odbitek online w serwisie Shutterfly (423)
- Zamawianie zdjęć przy użyciu serwisu Snapfish (424)
- Zamawianie zdjęć przy użyciu programu Elements (426)
Rozdział 17. Ciekawe projekty oparte na samodzielnie zrobionych fotografiach (429)
- Projektowanie pokazu slajdów przy użyciu programu PhotoShow (430)
- Proste pokazy slajdów w programie Elements (434)
- Zaawansowane pokazy slajdów w programie Elements (437)
- Konfiguracja edytora pokazu slajdów (437)
- Edycja pokazu slajdów (439)
- Tworzenie efektów specjalnych (442)
- Zapisywanie pokazu slajdów (445)
- Plakaty, kalendarze i albumy (448)
- Plakaty (449)
- Kalendarze (450)
- Albumy ze zdjęciami (450)
- Inne projekty dostępne w programie Elements (452)
- Co można zaprojektować? (454)
- Kubki, koszulki i inne gadżety (457)
Skorowidz (461)